Pierwsze po przerwie urlopowej posiedzenie Konferencji Rektorów Uniwersytetów Polskich odbyło się w Uniwersytecie Łódzkim 26 września 2025 r. Obrady prowadził Przewodniczący KRUP prof. Piotr Stepnowski, Rektor Uniwersytetu Gdańskiego.
Prof. Piotr Stepnowski otworzył posiedzenie, witając uczestników i przedstawiając porządek obrad, który został jednogłośnie przyjęty.
Następnie głos zabrał gospodarz – Rektor Uniwersytetu Łódzkiego prof. Rafał Matera, który przedstawił najważniejsze informacje o uczelni podkreślając przy tym szczególne więzi łączące społeczność akademicką uniwersytetu, które znajdują odzwierciedlenie w haśle „Uniwersytet Ludzki”. – Dobra nauka będzie wychodziła z dobrego kształcenia – dodał Rektor UŁ nawiązując do znaczenia jakości edukacji, umiędzynarodowienia oraz popularyzacji nauki.
Po tej prezentacji Przewodniczący KRUP prof. Piotr Stepnowski przedstawił podsumowanie działań podejmowanych w ramach konferencji. Konferencja od początku kadencji podjęła 17 uchwał i 4 stanowiska. Przewodniczący zaznaczył, że działania samego KRUP wspierają komisje, które przygotowały w minionym roku akademickim wiele opinii oraz apeli w sprawie rozporządzeń i ustaw, w tym kilka kluczowych. Opinie te były często podstawą dla uchwał i stanowisk KRUP, które były kierowane do ministerstw, w tym przede wszystkim do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Przewodniczący podkreślił aktywne uczestnictwo KRUP w pracach KRASP oraz przygotowywanie stanowisk dotyczących aktów prawnych – m.in. w sprawie „paper millsów”. Zwrócił też uwagę, że głos KRUP jest istotny i często różni się od stanowisk uczelni technicznych czy medycznych.
Przewodnicząca Konferencji Rektorów Akademickich Szkól Polskich i Rektorka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu prof. Bogumiła Kaniewska zauważyła, że rozbieżne głosy w środowisku akademickim mogą osłabiać wspólny przekaz wobec ministerstwa. Podziękowała również prof. Piotrowi Stepnowskiemu za zaangażowanie w działania KRASP.
Kolejnym punktem obrad była relacja Przewodniczącej KRASP prof. Bogumiły Kaniewskiej, która poinformowała o trwających od ponad roku staraniach o spotkania z przedstawicielami rządu, m.in. w sprawie budżetu. Jak podkreśliła -pomimo dobrego kontaktu z ministrem i wiceministrami, rozmowy nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Wspomniała też o działaniach KRASP dotyczących ustawy wizowej oraz rozporządzenia w sprawie sprawdzania zdolności językowych. Odniosła się również do Forum Rektorów Polski i Turcji, na którym strona turecka poinformowała, że restrykcyjny tryb przyznawania wiz spowodował w 2025 roku kilkudziesięciokrotny spadek liczby studentów z Turcji.
Prof. Bogumiła Kaniewska zaapelowała do Rektorów o dyskusję nad kandydaturami zgłaszanymi przez uniwersytety KRUP oraz aktywne uczestnictwo w wyborach do Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Poruszyła również temat ustawy o mieszkalnictwie społecznym, w której 10% środków przewidziano na modernizację akademików. Przewodnicząca KRASP zwróciła uwagę, że przy proponowanych regulacjach istnieje ryzyko obciążeń finansowych dla studentów wynajmujących pokoje w innych niż dofinansowane przez ministerstwo akademiki.
Dyskusję wywołała kwestia ewentualnej zmiany w ustawie dotyczącej wyborów rektora i roli Rad Uczelni w tych wyborach. Przewodniczący KRUP przywołał przypadek z jednej z uczelni (nie będącej Uniwersytetem KRUP), w której doszło, dzięki nadanym radzie uprawnieniom, do blokowania kontrkandydata urzędującego rektora. Rektorzy podkreślali korzyści płynące z wpływu zewnętrznego, jaki może mieć rada uczelni, pod warunkiem, że faktycznie będą to osoby chcące współpracować na rzecz środowiska akademickiego. W dyskusji pojawiły się też głosy, że ustawa nie powinna narzucać rozwiązań dotyczących rad uczelni, które wspomagają funkcjonowanie uczelni, a także, że obecność rad uczelni powinna być opcjonalna, a kwestie wynagrodzeń powinny pozostawać w gestii uczelni. Wyrażono również opinię sprzeciwiającą się jakimkolwiek zapisom ustawowym, które dawałyby radzie uczelni wpływ na wybór rektora. Zaznaczono, że członkowie rad często mają inną, cenną perspektywę, ale ich rola powinna być opiniotwórcza, nie decyzyjna.
Prof. Bogumiła Kaniewska kontynuując sprawozdanie z działań KRASPu poruszyła temat matury z matematyki, który pojawił się w przestrzeni publicznej. O opinię w tej sprawie zwrócono się również do KRASP. Zarówno eksperci KRASP, jak i Rektorzy KRUP wyrazili negatywną opinię na temat zniesienia obowiązkowej matury z matematyki.
Następnie głos przejął prof. Piotr Stepnowski, który zrelacjonował swoją wizytę jako reprezentant KRASP na Forum Rektorów Polsko-Tureckich, wskazując na obszary możliwej współpracy i pozyskania dofinansowania badań: cyberbezpieczeństwo, biotechnologia, nowoczesne techniki medyczne, eksploracja zasobów morskich, humanistyka (nauczanie języków, upowszechnianie kultur, archeologia). Podkreślił znaczący poziom finansowania nauki w Turcji oraz silne powiązania nauki z technologią, co przekłada się na wysoką pozycję tamtejszych uczelni w rankingach. Poinformował również o niepokojących tendencjach spadkowych w odniesieniu do wymiany naukowej i studenckiej z uczelniami w Turcji. Prof. Bogumiła Kaniewska podziękowała prof. Piotrowi Stepnowskiemu za organizację forum i reprezentowanie KRASP w Turcji.
Sesja II
Sesję II posiedzenia KRUP rozpoczął Dyrektor Departamentu Budżetu i Finansów MNiSW Jarosław Oliwa, który przedstawił aktualną perspektywę budżetową. Podkreślił, że obecnie nie przewiduje się spadku subwencji dla uczelni w roku 2026. Zaznaczył również, że rok 2024 był jednym z najlepszych pod względem finansowania nauki w ostatnich latach.
Dyrektor Jarosław Oliwa poinformował o koncepcji wsparcia uczelni poprzez obligacje – projekt ten jest już obecny w ministerstwie. Zakłada się, że rocznie około 8 mld zł mogłoby trafiać do uczelni tworząc rodzaj kapitału żelaznego. Wskazał jednak na trudności związane z deficytem i zadłużeniem budżetowym, podkreślając potrzebę wsparcia ze strony Ministerstwa Finansów.
Dodatkowo ministerstwo rozważa utworzenie funduszu wspierającego badania naukowe przez największe polskie spółki. Podkreślono, że jeśli polskie przedsiębiorstwa chcą być innowacyjne, powinny inwestować w naukę. Planowane jest również umożliwienie wszystkim ministerstwom zlecania zadań uczelniom i ich finansowania.
Rektorzy rozmawiali o możliwych źródłach finansowania nauki. W dyskusji pojawiła się m.in. propozycja uszczelnienia systemu podatkowego, co mogłoby przynieść duże pieniądze budżetowi państwa. Zwrócono też uwagę, że w USA badania nad sztuczną inteligencją są finansowane głównie ze środków prywatnych i być może warto rozważyć podobne rozwiązania w Polsce.
Następnie rozmawiano o założeniach nowego modelu ewaluacji, które przedstawił Przewodniczący KRUP prof. Piotr Stepnowski. Jak zaznaczył projekt był już częściowo zaprezentowany przez minister Karolinę Zioło-Puziuk. Zasady mają być znane na początku roku, a rozporządzenie wejdzie w życie pół roku później. Kluczową zmianą będzie podział systemu ewaluacji na dwa filary. Wprowadzono również nowe minima kadrowe: dla uprawnień doktorskich wymaganych będzie 10 samodzielnych pracowników, a dla habilitacyjnych – 15, w tym 5 profesorów tytularnych. Rektorzy KRUP postulowali zwiększenie autonomii uczelni w nadawaniu stopni naukowych. Zwrócono także uwagę na potrzebę zgodności okresu ewaluacyjnego z zapisami ustawowymi i zaapelowano, by drugi filar również był oceniany kategoriami, podobnie jak pierwszy.
Rektorzy w dyskusji zwrócili również uwagę, że jeśli rozporządzenie dotyczące ewaluacji ma wejść w życie w czerwcu, powinno być poprzedzone konsultacjami i zmianą ustawy – bez niej minister nie będzie mógł wprowadzić wszystkich zapowiadanych zmian.
W kolejnym punkcie obrad Przewodniczący Uniwersyteckiej Komisji Finansów KRUP prof. Zbigniew Bukowski przedstawił stanowisko przygotowane przez komisję a dotyczące Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. W związku z informacjami o pracach ministerstwa nad tym zagadnieniem, rektorzy uznali, że warto wyrazić swoją opinię, mimo że przepisy odpisy na ZFŚS mają zostać zamrożone.
Następnie reprezentująca Międzyuniwersyteckie Centrum Informatyzacji (działające przy KRUP) prof. Janina Mincer-Daszkiewicz zaprezentowała aktualny stan projektu USOS, przedstawiając integrację systemu z otoczeniem uczelni. System USOS, rozwijany wspólnie przez 96 uczelni, obsługuje niemal 600 tysięcy studentów. Podczas wystąpienia zaprezentowano szereg nowoczesnych rozwiązań, w tym: pełną automatyzację procesów rekrutacyjnych, integrację z krajowymi i europejskimi systemami w tym m.in. POL-on, elektroniczne dyplomowanie i repozytoria dokumentów, wsparcie dla uczelni w analizie zjawisk takich jak drop-out oraz nowe funkcje tożsamości cyfrowej. Prof. Janina Mincer-Daszkiewicz podkreśliła również stojące przed MUCI wyzwania finansowe związane z utrzymaniem i rozwojem systemu oraz potrzebę wsparcia ze strony władz uczelni.
III Sesja
Podczas ostatniej części obrad rektorzy zapoznali się z prezentacją Kanclerza Uniwersytetu Łódzkiego mgr. Macieja Sysaka pn. „Zintegrowany ekosystem informatyczny uczelni”, w której przedstawił projekt zintegrowanego systemu kadrowo-płacowego, realizowanego we współpracy z Uniwersytetem Opolskim i Uniwersytetem Gdańskim. W trakcie dyskusji poruszono kwestie integracji systemów autorskich konsorcjum z rozwiązaniami zewnętrznymi.
Podczas ostatniej części obrad KRUP przewodniczący komisji działających przy konferencji podsumowali bardzo intensywne działania w mijającym roku akademickim. Jako pierwszy głos zabrał Przewodniczący Uniwersyteckiej Komisji Finansów prof. Zbigniew Bukowski, który zaprezentował podsumowanie prac komisji w 2024 roku oraz plany na kolejny rok, w tym zmiany w raporcie finansowym. W dyskusji podkreślono potrzebę spotkania z kanclerzami i kwestorami w celu omówienia raportu. Wskazano również na problem późnego otrzymywania informacji budżetowych przez uczelnie publiczne – dopiero w połowie roku.
Następnie działania Uniwersyteckiej Komisji Kształcenia przedstawiła jej Przewodnicząca prof. Joanna Wójcik wśród kluczowych tematów wymieniając umiędzynarodowienie, kwestie wizowe oraz współpracę z PKA. Działania dotyczące umiędzynarodowienia to temat wspólny z Uniwersytecka Komisją Umiędzynarodowienia KRUP stąd w roku ubiegłym odbyły się wspólne posiedzenia obu komisji i konsultacje. Przewodnicząca UKK mówiła też o programie MOST, w którym w semestrze zimowym 2024/2025 uczestniczyło 166 studentów i 4 doktorantów.
Z kolei Przewodniczący Uniwersyteckiej Komisji Nauki prof. Zygmunt Lalak podsumował posiedzenia UKN poświęcone m.in. finansowaniu nauki, ewaluacji oraz nadawaniu stopni naukowych. W spotkaniach, jak zaznaczył, uczestniczyli przedstawiciele ministerstw i instytucji grantowych.
Prezentacja UKN
Przewodnicząca Uniwersyteckiej Komisji Umiędzynarodowienia prof. Anna Jurkowska-Zeidler, omówiła działania w zakresie umiędzynarodowienia, w tym europejskie dyplomy oraz strategię umiędzynarodowienia, której prezentacja odbędzie się podczas konferencji w Poznaniu (4–5 grudnia). Podkreśliła sukcesy w pozyskiwaniu środków NAWA oraz aktualne wyzwania związane z wizami i rekrutacją studentów zagranicznych.
Prezentacja UKU
Prace komisji były bardzo intensywne, przyniosły wiele znaczących decyzji i uchwał (dostępne na stronie KRUP i stronach komisji) i – jak podkreślił Przewodniczący KRUP dziękując członkom komisji za pracę – są znaczącym wsparciem dla Rektorów KRUP i uczelni.
Kolejnym tematem obrad był wniosek DFUP o rozpatrzenie udziału doktorantów w Radzie Uczelni. W trakcie dyskusji ustalono, że Przewodnicząca DFUP prześle treść postulatu KRD w tej sprawie. Na podstawie tego dokumentu Rektorzy rozpoznają możliwości na swoich uczelniach, a następnie wrócą do tematu.
Rektorzy KRUP odnieśli się to do tematu finansowania nauki i szkolnictwa wyższego i przyjęli w tej spawie jednogłośnie stanowisko nr 6. W stanowisku tym wyrazili obawy realnego zagrożenia dla rozwoju nowoczesnej i innowacyjnej gospodarki w kolejnych latach i apelowali o przekazanie uczelniom części niewykorzystanej rezerwy celowej budżetu państwa na rok 2025 w ramach uzupełnienia subwencji lub środków na inwestycje.
Na zakończenie obrad Przewodniczący KRUP przedstawił prośbę Kanclerzy i Kwestorów o sformalizowanie ich spotkań i stworzenie kolejnej Komisji KRUP. Rektorzy poparli tą idee. Utworzenie nowej Komisji wymaga uchwał: powołującej i zmieniającej Regulamin Komisji. Ustalono, że Sekretarz i biuro KRUP przygotują odpowiednie projekty i wtedy rektorzy podejmą dyskusję i stosowne uchwały.
